Tuesday, July 8, 2025

इयत्ता दुसरी व इयत्ता तिसरी पाठ्यपुस्तकातील वाक्प्रचार व त्यांचे अर्थ









इयत्ता दुसरी व इयत्ता तिसरी पाठ्यपुस्तकातील वाक्प्रचार व त्यांचे अर्थ 


दंग होणे - गुंग होणे, मग्न होणे

उगम होणे-सुरुवात होणे, आरंभ होणे

छंद असणे- आवड असणे

सुखावणे- आनंद होणे

अलगद उचलणे -हळुवार उचलणे

मुग्ध होणे - गुंग होणे, लुब्ध होणे

संकल्प करणे-निश्चय करणे, पक्के करणे

भेट होणे-भेटायला जाणे

स्वागत करणे -सन्मानाने बोलावणे

अभिनंदन करणे-कौतुक करणे

पार पडणे-नीट पूर्ण करणे

ओळख करुन देणे-परिचय करुन देणे

मन लावून ऐकणे-लक्षपूर्वक ऐकणे

 पोट धरुन हसणे-मनमुराद हसणे, खूप हसणे

छंद लागणे-आवड निर्माण होणे

 नजरेत येणे-लक्षात येणे

प्रोत्साहन मिळणे-उत्तेजन मिळणे

बिल थकणे-पैसे देता न येणे

त्याग करणे-सर्व सोडून देणे

वंदन करणे- नमन करणे, नमस्कार करणे

करुणा करणे-दया दाखविणे

कुजबुजणे-हळू बोलणे

सामसूम होणे-शांतता पसरणे

सफल होणे-यशस्वी होणे

फस्त करणे-खाऊन संपवणे

आश्चर्य वाटणे-नवल वाटणे

कपाळावर हात मारणे-निराश होणे, हताश होणे

काबाडकष्ट करणे-खूप मेहनत करणे

जीव तुटणे-प्राण कळवळणे

तडाखा देणे-मार देणे

पळ काढणे-पळून जाणे

झिम्मड उडणे-गर्दी उसळणे

पायावर डोके ठेवणे- नमस्कार करणे

पसार होणे- जागेवरुन निघुन जाणे, पळ काढणे.

दंड भोगणे-शिक्षा भोगणे

घाम गाळणे-कष्ट करणे

भान सुटणे-लक्ष विचलीत होणे, जाणीव नसो

निरोप घेणे-निघून जाणे

पार करणे-पलिकडे जाणे

थक्क होणे-आश्चर्यचकित होणे

आभार मानणे-कृतज्ञता व्यक्त होणे

भारावून जाणे-प्रभावित होणे

गलका करणे-आरडा ओरडा करणे

थंडीने काकडणे-थंडीमुळे अंग कापणे

थरकाप उडणे-भीतीने अंग थरथरणे

आरोप करणे-आळ घेणे, तक्रार करणे

कमी लेखणे-कमी महत्त्व देणे

मनाला लागणे-वाईट वाटणे

विलंब करणे-उशीर करणे

जीव गुंतणे- मन एखाद्या गोष्टीत अडकून राहणे

धुंडाळणे- शोध घेणे

वाया जाणे- व्यर्थ जाणे, फुकट जाणे

कुरकुरणे- तक्रार करणे

चेहरा उतरणे- नाराज होणे, वाईट वाटणे

पालन पोषण करणे-संगोपन करणे

आडवे होणे-झोपणे

नियंत्रण ठेवणे-ताबा असणे

झडप घालणे-पकडण्यासाठी उडी घेणे

आकाश ठेंगणे वाटणे- खूप आनंद होणे

घाबरगुंडी उडणे-खूप घाबरणे

विचारपूस करणे-चौकशी करणे

संमती दर्शविणे-मान्यता देणे

घाम गाळणे-कष्ट करणे

पिंगा घालण-फेर धरुन नाचणे, गोल फिरणे

धूम ठोकणे-वेगाने धावणे

शरण येणे-आश्रय मागणे

दृष्टिस पडणे-दिसणे

गळा भरुन येणे-रडायला येणे

कुरवाळणे-प्रेमाने हात फिरवणे

उधळणे-बेफाम होऊन पळणे

गोडी लावणे-आवड निर्माण करणे

रडू येणे-डोळ्यात पाणी येणे

स्वार होणे-वर बसणे

हिरमुसणे-दुःखी होणे

भानावर येणे-शुद्धिवर येणे, सावध होणे, शांत स्थितीत येणे

घर चालवणे-पोट भरणे

आराम करणे-विश्रांती घेणे

कौतुक करणे-शाबासकी देणे

डोळे पाणावणे-वाईट वाटणे

पाळत ठेवणे-लक्ष ठेवणे

पाठलाग करणे- मागे मागे जाणे

 दंगा करणे-गोंधळ करणे

झोपमोड करणे-जाग येणे

छाती काढणे- हिम्मत दाखवणे

राम नसणे- अर्थ नसणे

 हस्तगत करणे-ताब्यात घेणे

तल्लीन होणे-भान हरपणे

बळजबरी करणे-सक्ती करणे

भेदरुन जाणे-घाबरणे

धूम पळणे-जोरात पळणे

काटकसर करणे- बचत करणे

कष्टाचे खाणे-कष्ट करुन पोट भरणे

हुरहुर लागणे- काळजीने अस्वस्थ होणे

शीण निघून जाणे- थकवा निघून जाणे

वैतागून जाणे- त्रासणे

डाव उलटणे- हार मानणे

फज्जा उडणे- फजिती होणे

धमाल करणे-गमतीजमती करणे

कानी न पडणे- ऐकू न येणे

माया करणे -प्रेम करणे

डोळा लागणे- झोप लागणे

तोंडसुख घेणे -भांडणे

पाय काढणे- निघून जाणे

टंगळमंगळ करणे- टाळाटाळ करणे

आहुती देणे- प्राण देणे

तारीफ करणे -कौतुक करणे

मनाई करणे -बंदी असणे

रक्षण करणे -सांभाळ करणे

मोलमजुरी करणे -कष्ट करणे

रणशिंग फुंकणे- सुरुवात करणे

लाभ होणे फायदा होणे

वाया जाणे- नुकसान होणे

भाग पाडणे-एखादी गोष्ट करायला लावणे

खाली मान घालणे - अपमानामुळे लज्जित होणे, खजिल होणे

प्राणाहून प्रिय असणे- खूप प्रिय असणे

दोष दिसणे-दुर्गुण दिसणे

 

 


No comments:

Post a Comment